تنوع جدایه‌های قارچ Gibberella fujikuroi از نظر ارتباط بین تولید هورمون جیبرلین و شدت بیماری‌زایی در گیاه برنج

پوسیدگی طوقۀ برنج از مهم­ترین بیماری­های این گیاه در مناطق برنج­کاری است. قدکشیدگی از علائم بارز این بیماری است که در اثر تولید هورمون جیبرلین توسط بیمارگر ظاهر می­شود. این تحقیق به‌منظور شناسایی مجدد گونه­های بیمارگر باکانه، ترکیب جمعیتی گونه­ای بیمارگر، شدت بیماری­زایی، تولید هورمون جیبرلین و ارتباط دو صفت اخیر با جمع­آوری 50 نمونۀ گیاهی و سوا­سازی 23 جدایه از بیمارگر انجام شد. تعیین شدت بیماری­زایی به روش مایه­زنی ساقه­ی رقم گوهر در مرحلۀ گیاهچه­ای صورت گرفت. نتایج شناسایی جدایه­ها منجر به تشخیص گونه­های Fusarium fujikuroi و Fusarium verticillioides به ترتیب با ترکیب جمعیتی 4/88 و 6/11 درصد شد. نتایج آزمون بیماری­زایی نشان داد، مایه­زنی باعث ایجاد آلودگی در تمام گیاهان می­شود، هر­چند جدایه­ها از جهت شدت بیماری­زایی در میزبان متفاوت بودند. تعیین میزان جیبرلین به روش­های اسپکتروفتومتری(طیف‌سنج نوری) و HPLC نشان داد، همۀ جدایه­ها قادر به تولید جیبرلین می­باشند ولی میزان آن در جمعیت مورد مطالعه متفاوت بود. آنالیز داده­ها مشخص کرد که بین شاخص میزان تولید جیبرلین در بیمارگر و درصد افزایش ارتفاع ساقه (شدت بیماری­زایی) در گیاه از لحاظ آماری ارتباط معنی­داری وجود ندارد. احتمالاً حضور بیمارگر در گیاه و تأثیر قدرت بیماری­زایی آن بیشتر و یا سریع­تر از تأثیر جیبرلین در گیاه واقع شده است. این موضوع منجر به عدم درک رابطۀ بین میزان جیبرلین تولید و شدت بیماری‌زایی بیمارگر شد.